|
|
Mozes kikt weerom (1: 1- 3:29)
|
Deuteronomium 01
01Dizze woorden het Mozes sproken tegen hail Israël aan overkaant van Jordaan, in woestijn, op vlakte tegen Suf over, tussen Paran, Tofel, Laban, Chaserot en Di-Zahab,
02elf dagraaizen van Horeb òf, kaant oet van baargen van Seïr aan Kades-Barnea tou.
03In t vattegste joar, op eerste dag van elfde moand, het Mozes ales tegen Isrelieten zegd wat de HEER hom aalmoal over heur opdroagen haar,
04noadat hai Sichon, keunenk van Amorieten, dij in Chesbon woonde, en Og, keunenk van Basan, dij in Astarot woonde, bie Edreï versloagen haar.
05Aan overkaant van Jordaan, in t laand Moäb, begunde Mozes dizze onderwiezen te verkloaren:
06De HEER, ons God, het bie Horeb tegen ons zegd: "Ie hebben laank genog bie dizze baarg touholden.
07Kom, breek op en goa op weg noar t baarglaand van Amorieten en noar aal heur buurvolken in vlakte, in t baarglaand en t lege laand, in t zuderlaand en bie zeekust, t laand van Kanaänieten en Libanon aan grode revier, revier Eufraat, tou.
08Kiek, ik heb dat laand ja aan joe geven, goa der hèn en neem t laand in bezit doar de HEER joen veurvoaders Abraham, Isaak en Jakob van sworen het, dat hai heur t en heur noageslacht geven zol."
09Doudestieds heb ik tegen joe zegd: "Ik kin zörg veur joe nait allenneg droagen.
10 De HEER, joen God, het joe zo groot in tal moakt dat ie zo machteg binnen as steerns aan lucht.
11 Mag de HEER, de God van joen veurolders, joe nog doezend moal machteger moaken as ie al binnen en joe zegen geven noar hai joe touzegd het.
12 Hou zol ik allenneg joen zörg, joen lasten en joen rechtszoaken aankinnen?
13 Doarom mout ie oet joen stammen lu veurdroagen dij wies, verstandeg en bekwoam binnen, den zel ik dij aanstellen as joen laaiders."
14 Ie zeden dou tegen mie: "Dat is n woar woord, dat mout wie doun."
15 Ik nam oldsten van joen stammen, wieze en kundege lu, en heb heur as veurmannen over joe aansteld: veurmannen over doezend, over honderd, over fiefteg en over tien; boetendes veurmannen over joen stammen.
16 Doudestieds gaf ik joen rechters t volgende veurschrift: "Heur baaide pertijen en spreek rechtveerdeg recht, netgliek of t ain van t aigen volk of n vremde is.
17 In rechtsproak mag je ain nait noar ogen kieken; heur noar klaaine man gelieke goud as noar grode. Wees nait baang veur n mensk, want t recht is van God. n Zoak dij joe te maans is, mout ie aan mie veurleggen, den zel ik dij aanheuren."
18 Zo heb ik joe doudestieds ales opdroagen wat ie doun mozzen.
19 Dou ging wie bie Horeb vandoan en trokken, zo as de HEER, ons God, ons opdroagen haar, deur dizze aldernoarst grode, ofgriezelke woestijn dij ie te zain kregen, kaant oet van t gebaargte van Amorieten en wie kwammen bie Kades-Barnea.
20 Ik zee tegen joe: "Ie kommen bie t baarglaand van Amorieten, dat de HEER, ons God, ons geft.
21 Kiek, de HEER, joen God, het joe dit laand geven. Trek op, neem t in bezit zo as de HEER, de God van joen veurolders joe touzegd het. Wees nait benaauwd en loat joe nait ofschrikken."
22 Ie kwammen dou aalmoal bie mie en zeden: "Loat wie lu veuroetsturen dij t laand verkennen, ons beschaaid geven over wat weg wie goan mouten en wat steden wie doar aantrevven."
23 Dat leek mie goud tou, dat ik koos twaalf manlu oet, oet elke stam ain.
24 Dij gingen hèn en trokken t baarglaand in en kwammen bie t daal Eskol en nammen t in heur op.
25 Zai nammen wat van vruchten van t laand mit en brochten dij bie ons. Dou gavven zai ons beschaaid: "t Laand dat de HEER, ons God, ons geft, is n goud laand."
26 Mor ie wollen der nait hèn; ie verzetten joe tegen t bevel van de HEER, joen God.
27 Ie zatten te mòtjen in joen tènten en zeden: "De HEER hoat ons, hai het ons oet Egypte brocht om ons in macht te geven van Amorieten om ons oet te reuden.
28 Woar mout wie hèn? Ons bruiers hebben ons moud benomen mit te zeggen: 't Is n volk dat groder en meer maans is as wie; steden binnen groot en aan hemel tou verstaarkt. Wie hebben der alderdeegs Enakieten zain.'"
29 Mor ik zee tegen joe: "Loat joe nait ofschrikken en wees mor nait benaauwd.
30 De HEER, joen God, gaait veur joe oet. Haizulm zel veur joe strieden net zo as hai dat in Egypte veur joen aigen ogen doan het.
31 En in woestijn doar ie zain hebben dat de HEER, joen God, joe droagen het zo as n man zien zeun dragt, op haile weg dij ie goan binnen tot ie op dit stee aankwammen."
32 Mor ie vertraauwden de HEER, joen God, nait op zien woord.
33 Hai ging onderwegens veur joe aan om joe n stee te zuiken doar ie naacht deurbrengen konden; snaachts in n vuurgloud om joe weg te wiezen en overdag in n wolk.
34 De HEER heurde wat ie zeden en hai wer verschrikkelk kwoad, en het sworen:
35 "Gainain van dizze manlu van dit verkeerd geslacht zel t goie laand te zain kriegen dat ik onder aid beloofd heb aan joen voaders.
36 Aans gainent as Kaleb, zeun van Jefunne zel t zain. Hom en zien kinder zel ik t laand geven doar zien voutstappen liggen, omreden hai het de HEER leufd op zien woord."
37 Tegen mie is de HEER ook oetvoaren om joe en hai zee: "Doe komst doar ook nait.
38 Jozua, zeun van Nun, dij dien helper is, dij zel der kommen. Beraaid hom doar op veur, hai zel Israël t aarven loaten.
39 Joen kinder, doar ie van zegd hebben dat zai in oorlog roofd worden zollen, joen zeuns dij t onderschaaid tussen goud en kwoad nog nait kennen, dij zellen doar kommen. Heur zel ik t geven en zai zellen t aarfdail in bezit nemen.
40 Mor ie, moak rechtsomkeert noar woestijn, kaant oet van Rode Zee."
41 Dou zee ie tegen mie: "Wie hebben zundegd tegen de HEER. Wie zellen optrekken en strieden en ales doun wat de HEER, ons God, ons opdroagen het." En ie muiken joe kloar veur stried, ie dochten dat dat mor zo ging.
42 De HEER zee tegen mie: "Zeg tegen heur, trek nait op om te strieden, want ik zel nait maank joe wezen. Ie zellen versloagen worden deur joen vijanden."
43 Ik heb dat tegen joe zegd mor ie lusterden nait, ie kwammen in verzet tegen t woord van de HEER, en domdriest ging ie t baarglaand in.
44 Amorieten dij in t gebaargte woonden, kwammen joe in muit en zatten joe achternoa as iemen geliek, en hebben joe versloagen van Seïr tot aan Chorma tou.
45 Ie kwammen weerom en schraifden t oet veur de HEER, mor de HEER lusterde nait noar joe en sluig gain acht op joe.
46 Ie mozzen hail laank in Kades blieven, net zo laank as ie der woond hebben.
|
Deuteronomium 02
01Dou keerden wie om en trokken woestijn weer in, kaant van Rode Zee oet, zo as de HEER mie zegd haar. Doagen achtermekoar heb wie dou raaisd om baargen van Seïr tou.
02De HEER zee tegen mie:
03"Ie hebben nou laank genog om dizze baargen tou trokken. Goa nou noar t noorden.
04En zeg t goud tegen t volk. 'Ie kommen nou deur t laand van joen bruiers, zeuns van Esau, dij in Seïr wonen. Zai zellen slim benaauwd veur joe wezen. Mor woar joe!
05Moak gain oorlog mit heur, want ik zel joe nog gain tree van heur laand geven, omreden ik heb baargen van Seïr as aarfgoud aan Esau geven.
06Wat ie eten, mout ie van heur kopen. t Wotter dat ie drinken mout ie ook betoalen.
07De HEER, joen God, het joe ja zegend bie ales wat joen handen doan hebben. Hai was begoan mit joen omswinnen deur dizze grode woestijn. De HEER, joen God, het dizze vatteg joar mit joe west; ie binnen niks te kòrt kommen.'"
08Dou bin we bie ons bruiers, Esau zien zeuns dij in Seïr wonen, weggoan. Bie weg vandoan dij deur vlakte van Elat noar Esjon-Geber lopt. Wie binnen aander kaant oetgoan, kaant oet van woestijn van Moäb.
09De HEER zee tegen mie: "Moak Moäb nait benaauwd. Moak gain oorlog mit heur. Ik zel joe niks van dat laand geven, omreden ik heb Ar aan zeuns van Lot as aarfgoud geven.
10 (Vrouger hebben Emieten doar woond, n groot en machteg volk. Zai wazzen net zo laank as Enakieten.
11 Net as Enakieten werden zai tou Refaïeten rekend, mor Moäbieten nuimden heur Emieten.
12 In Seïr hebben vrouger Chorieten woond, mor Esau zien zeuns hebben heur veur heur oetjagd en heur oetreud. Zai binnen in stee van heur doar wonen goan, net as Israël doan het mit t laand, dat de HEER heur as aarfgoud geven het.)
13 Moak joe kloar en trek revier Zered over." Dou bin wie revier Zered overstoken.
14 Raais van Kades-Barnea tot wie revier Zered overtrokken, duurde achtendatteg joar. Zo laank, dat dizze haile generoatsie van kriegslu oet t kaamp sturven was, net as de HEER heur besworen haar.
15 Alderdeegs haand van de HEER was tegen heur. Hai het heur aalmoal, tot aan leste man tou, oet t legerkaamp wegvoagd.
16 Dou ale kriegslu oet t volk sturven wazzen,
17 zee de HEER tegen mie:
18 "Ie goan nou bie Ar grèns van Moäb over,
19 den kom ie dicht bie zeuns van Ammonieten. Moak heur nait benaauwd en moak gain oorlog mit heur, want ik zel joe niks van t laand van Ammonieten in aigendom geven, omreden ik heb t as aarfdail aan zeuns van Lot geven.
20 (Dit wer ook tou t laand van Refaïeten rekend. Refaïeten woonden doar vrouger. Ammonieten nuimden heur Zamzummieten,
21 n groot en machteg volk, net zo laank as Enakieten. Mor de HEER het heur oetreud, dat Ammonieten doar in heur stee wonen gingen.
22 Net zo as hai doan haar veur zeuns van Esau dij in Seïr wonen. Veur heur haar hai Chorieten oetreud en wegjagd. Zai wonen doar in stee van heur, tot op dag van vandoag tou.
23 Awwieten dij in dörpen woonden tot aan Gaza tou, binnen deur Kaftorieten, dij oet Kreta kwammen, oetreud en dij wonen doar in stee van heur.)
24 Moak joe kloar, goa aan raais en steek beek Arnon over. Ik heb Amoriet Sichon, keunenk van Chesbon en zien laand in joen macht geven. Begun der mit dat in bezit te nemen, doag hom oet tot de stried.
25 Van dizze dag òf aan breng ik schrik en benaauwdens veur joe onder ale volken onder hemel, dat zai veur joe schudden en trillen as zai joen noam mor heuren."
26 Dou stuurde ik oet woestijn Kedemot bosschoppers noar keunenk Sichon van Chesbon mit woorden van vree:
27 "Loat mie deur joen laand trekken. Ik zel bloots over grode weg goan en goa der nait links of rechts van.
28 Verkoop mie wat ik aan eten neudeg heb en geef mie veur geld t wotter dat ik drink. Loat mie bloots lopend deur joen laand trekken;
29 net as zeuns van Esau dij in Seïr wonen mie doar permizzie veur geven hebben en Moäbieten dij in Ar wonen ook, tot ik Jordaan oversteek noar t laand dat de HEER, ons God, ons geft."
30 Mor keunenk Sichon van Chesbon wol ons der nait deurloaten, omreden de HEER, joen God, haar zien gaist en zien haart verhaard mit bedoulen hom in joen macht te geven, wat ook gebeurd is.
31 Dou zee de HEER tegen mie: "Ik bin al begund Sichon en zien laand aan joe over te geven. Verover t laand om t as aarfdail in bezit te nemen."
32 Sichon kwam ons mit zien haile volk in muit, kaant van Jahas oet, om te strieden.
33 Mor de HEER, ons God, het ales aan ons geven en wie versluigen hom en zien zeuns en zien haile volk.
34 Wie hebben doudestieds aal zien steden veroverd en wie sluigen elke stad mit ban: manlu en vraauwlu en kinder, wie luiten gainain in leven.
35 Allain t vij en t goud oet steden dij wie veroverd haren, heb wie veur onszulm roofd.
36 Van Aroër, stad in t daal aan beek Arnon, tot aan Gilead tou, was ter gain stad dij wie nait aankonden. De HEER, ons God, het ales aan ons overleverd.
37 Allain t laand van Ammonieten, haile streek bie beek Jabbok langs en steden in t baarglaand, en ales wat de HEER, ons God, verboden haar, bin wie nait te noa kommen.
|
Deuteronomium 03
01Wie gingen aander kaant oet, t noorden in op Basan òf. Og, keunenk van Basan, trok op ons òf, hai en hail zien volk, om bie Edreï stried aan te goan.
02De HEER zee tegen mie: "Wees nait baang veur hom want ik geef hom, zien haile volk en zien haile laand, in joen macht en ie zellen net zo mit hom doun as ie doan hebben mit Sichon, keunenk van Amorieten, dij in Chesbon woonde."
03De HEER, ons God, gaf Og, keunenk van Basan, en zien haile volk ook in ons macht. Wie versluigen hom dusdoaneg dat ter gainain overbleef.
04In aigenste tied veroverden wie aal zien steden, der was gain ain verstaarkte stad dij wie heur nait ofhandeg muiken: sesteg steden, haile laandstreek van Argob, t keunenkriek van Og in Basan.
05t Wazzen aalmoal verstaarkte steden mit hoge muren, en poorten mit störmbaalken en boetendes n haail baarg nait verstaarkte steden.
06Wie sluigen heur mit ban net as wie bie Sichon, keunenk van Chesbon, doan haren. Elke stad sluig we mit ban: manlu, vraauwlu en kinder.
07Aal t vij en wat ter in steden te plundern vuil, heb wie ons touaigend.
08Zo heb wie doudestieds baaide keunenks van Amorieten t laand ofnomen dat over Jordaan ligt, van beek Arnon òf tot aan baarg Hermon tou.
09(Sidoniërs nuimen Hermon Sirjon en Amorieten nuimen hom Senir.)
10 Ale steden van hoogvlakte, hail Gilead en hail Basan tot Salka en Edreï, steden van t keunenkriek van Og in Basan.
11 (Allenneg Og, keunenk van Basan, was overbleven as leste van Refaïeten. Zien bèr was van iesder, dij staait ja nog in Rabba van Ammonieten, en is negen èl laank en vaaier èl braid, in gangboare èllen.)
12 Dit laand heb wie dou in bezit nomen. Aan Rubenieten en Gadieten heb ik Aroër in t beekdaal van Arnon geven, mit haalfschaid van t baarglaand van Gilead.
13 De rest van Gilead en hail Basan, t keunenkriek van Og, heb k aan haalve stam van Manasse geven. (Haile streek van Argob mit hail Basan, wer t laand van Refaïeten nuimd.)
14 Jaïr, zeun van Manasse, veroverde haile streek van Argob tot aan t laand van Gesurieten en van Maächatieten, en nuimde Basan noar zokzulm: Dörpen van Jaïr, tot op dag van vandoag.
15 Gilead heb ik aan Machir geven.
16 Aan de Rubenieten en Gadieten gaf ik n dail van Gilead, aan diskaant van beek Arnon tot aan t midden van t beekdaal en aan beek Jabbok, grènsstreek van Ammonieten.
17 Wieder vlakte en Jordaan mit t laand der omtou, van Kinneret òf tot aan zee van de Vlakte, de Zoltzee, aan vout van baargen van de Pisga, noar t oosten tou.
18 In dij tied heb ik joe dit bevel geven: "Nou de HEER, joen God, joe dit laand geven het om t in bezit te nemen, mouten ale weerboare manlu bewoapend, veur joen bruiers aan, t volk van Israël, optrekken.
19 Allenneg joen vraauwlu, joen kinder en joen vij - k wait dat ie n baarg vij hebben - maggen in steden blieven dij ik joe geven heb.
20 As de HEER, joen God, joen bruiers rust geven het, net as aan joe en zai t laand ook in bezit nomen hebben dat de HEER, joen God, heur aan overkaant van Jordaan geven het, den mag ie weeromgoan, elkenain noar zien aigen woonstee dij ik hom geven heb."
21 Aan Jozua heb ik doudestieds opdroagen: "Doe hest mit aigen ogen zain wat de HEER, dien God, dizze twij keunenks aandoan het. Zo zel de HEER mit ale keunenkrieken doun doarstoe deurtrekst.
22 Zelst nait baang veur heur wezen, want t is de HEER, dien God, dij veur die stridt."
23 In dij tied smeekte ik de HEER:
24 "HEER, mien God, ie binnen begund joen knecht joen groothaid en staarke macht zain te loaten. Zol der n macht in hemel of op eerde wezen dij zokse waarken en machtege doaden doun kin as ie?
25 Loat mie toch oversteken, dat ik dat mooie laand zai dat aan overkaant van Jordaan ligt, t mooie baarglaand van de Libanon."
26 Mor de HEER was kwoad op mie, om joe en hai heurde nait noar mie. De HEER zee tegen mie: "Hol mie der over op, proat mie der nait meer over.
27 Beklim top van Pisga, kiek noar t westen, t noorden, t zuden en t oosten. Magst mit aigen ogen zain, mor Jordaan overtrekken magst nait.
28 Stel Jozua aan, staark hom en spreek hom moud in. Hai zel dit volk veurgoan bie t oversteken, en heur t laand dastoe den zugst, in bezit geven."
29 Dat wie bleven in t daal tegen Bet-Peor over.
|
|
